«خــــودی» در انـــدیشـــه اقبـــــال

«خــــودی» در انـــدیشـــه اقبـــــال(عزیز احمد حنیف)

این نبشته قسمت های هفدهم و هژدهم از شرح و تفسیر مقدمه «اسرار خودی» نوشته علامه اقبال زیر عنوان «از عقـــل تـــا بــه عشـــق» است که در دوهفته نامه «پیام قلم» به نشر رسیده و به زودی انشاء الله در مجموعه ای زیور چاپ خواهد پوشید.

علامه اقبال در نتیجه ارشادات مولوی،‌ از اسرار خودی پرده برداشته و از اعجاز و کوایف آن در وجود انسان لب به سخن کشوده است. 

«خــــودی» در انـــدیشـــه اقبـــــال

«خــــودی» در انـــدیشـــه اقبـــــال (عزیز احمد حنیف)

مقـــدمـــه:

مجموعه مثنوی اسرار خودی، بزرگترین شاهکار فکری اقبال است که در سرایش اشعار آن از مرشد روشن ضمیر رومی که از وی به میر کاروان عشق و مستی تعبیر می کند و منزلش را برتر از ماه و آفتاب می داند، تقلید کرده است.
این مجموعه شعری، فقط از دو لحاظ به مثنوی معنوی شباهت دارد: یکی از ناحیه قواعد ادبی که در قالب مثنوی سروده شده است و دوم از ناحیه نقل برخی امثال و حکایات با خیالپردازی های خاص عارفانه و ژرف نگری به باریکی هایی که از چشم کور ذوقان پوشیده مانده است.  

اقبال لاهوری و فلسفه خودی

اقبال لاهوری فلسفه‏ای دارد که آن را " فلسفه خودی " می‏نامد. او معتقد است‏ که شرق اسلامی هویت واقعی خود را که هویت اسلامی است از دست داده و باید آن را باز یابد. اقبال معتقد است همانطور که فرد احیاناً دچار تزلزل شخصیت و یا گم کردن شخصیت می‏شود، از خود فاصله می‏گیرد و با خود بیگانه می‏گردد، غیر خود را به جای خود می‏گیرد و به قول مولانا که اقبال‏ سخت مرید و شیفته او و تحت تأثیر جاذبه قوی او است " در زمین دیگران خانه می‏سازد و به جای آنکه کار خود کند کار بیگانه می‏کند " جامعه نیز چنین است.